σημειωσεις

Ἀπό έναν διάλογο μεταξύ Ἀντόρνο καί Μπλόχ ὅπου σημειώνω ἕνα ἀπόσπασμα τοῦ Μπλόχ περί τῆς ἔννοιας τῆς δυνατότητας. Τό βρῆκα στό flickr τοῦ Πέτρου Φωκαϊδη.

Ἡ ἐπίσκεψη εἶναι ἰδιαίτερη διαδικασία πού, κατά πρῶτον, ὑφαρπάζει ἀπό τό περιβάλλον τόν τόπο καί δεύτερον παράγει στό ἐσωτερικό τοῦ τόπου, πού δέν φαίνεται, στό κρυμμένο του κομμάτι, κάποια ἀλλαγή καθοριστική ἡ ὁποία μπορεῖ νά σχεδιαστεῖ καί νά ἀναπαραχθεῖ. Εἶναι μιά εἰκονική προβολή, μιά σύνδεση εἰκόνων τῆς ἐξωτερικῆς εἰκόνας πού παρουσιάζει τό προσφερόμενο θέμα καί τῆς ἐσωτερικῆς εἰκόνας πού ἐπισυνάπτεται.

Ἄς φανταστοῦμε τήν δυνατότητα τοῦ κτίσματος νά ἦταν κάπως ἔτσι στό ἐσωτερικό του. Τό κτίσμα ἦταν τό δικό μου κτίσμα καί τό ἐσωτερικό ἕνα δικό μου δοκίμιο πού εἶχα ὑπογράψει πολλά χρόνια πρίν σέ κάποια ἀνακοίνωση γιά ἕνα συνέδριο στήν Ἰταλία.

Κάποιο γιαπί ἤ κάποια οἰκοδομή ἀλλά ὄχι σκέφτηκα, εἶναι κάτι τελειωμένο και ἐπί πλέον εἶναι τελειωμένο μόνον ἐπειδή ἐμένα μοῦ φαίνεται τελειωμένο (κανείς ἄλλος ἴσως δέν θα΄τό πρόσεχε καί δέν θά πίστευε ὅτι αὐτό εἶναι τελειωμένο). Ἔτσι αὐτό δέν εἶναι κάτι ἁπλῶς δικό μου, το ὑπογράφω βέβαια καί διεκδικῶ γιά αὐτό τήν πατρότητά του στήν παρουσίασή του, ἀλλά ἐπίσης εἶναι ἴσως ἡ ἴδια ἡ εἰκόνα του ἑαυτοῦ μου, το κτίσμα αὐτό. Το κτίσμα βεβαιώνει ὅτι ὄντως ἐγώ εἶμαι κάποιος ἀφοῦ αὐτό τό βλέπω ὡς τελειωμένο καί πολύ σημαντικό ἐνῶ πιθανόν οἱ ἄλλοι πού περνᾶνε δίπλα του δέν τοῦ δίνουν σημασία. Μπορεῖ νά συνοδεύεται από κάποιο κείμενο που εκφράζει μέ λόγο και καθαρότητα τήν ἴδια εὔρεση στόν τόπο καί νά λέει ἀπό τήν ἀρχή ὅτι αὐτό τό μέρος μάλιστα εἶναι κάποιο καταπληκτικό μέρος καί νά ἀναρωτιέται γιατί εἶναι καταπληκτικό καί νά θέτει τό ἐρώτημα καί νά δίνει καί ἀπαντήσεις καί νά συμβαίνουν ὅλα αὐτά παράλληλα καί νά φτάνω στό δεύτερο σχέδιο καί νά ἀναρωτιέμαι γιά τήν τέχνη καί γιά τήν κατάληξή της καί νά ἀπορῶ καί νά ἐπανατοποθετῶ τό πρόβλημα συνολικά καί νά προχωρῶ σέ νέες λύσεις σάν νά παρακολουθῶ τήν διαδικασία τῆς σκέψης ἀπέναντι σέ αὐτό καί τήν μορφοποίησή του σέ ἔργο ἐνῶ μπορεῖ νά εἶναι ἔργο μόνο τό ἴδιο.

η κατασκευη της επισκεψης

Ἦταν ἀπόγεμα, αὐτό θυμᾶμαι, πλησίασα στό μέρος ἀπό πάνω, ἀπό τόν δρόμο. Δέν ἤμουν μόνος, ἄν μπορῶ νά τό πῶ αὐτό, ὡστόσο πράγματι δέν ἤμουν μόνος, (ἄν μέ ἔβλεπε κανείς ἀπό κάπου θά ἔβλεπε ὅτι δέν ἤμουν μόνος, ἦταν μαζί τά παιδιά μου) καί ἔκανε κρύο. Ἔκανε κρύο γιατί ἦταν Χριστούγεννα καί αὐτό βέβαια ἔχει σημασία γιατί Χριστούγεννα στό Πήλιο θά μποροῦσε νά εἶχε χιονίσει ἀλλά ὄχι: δέν εἶχε χιονίσει, δέν ἦταν ὅλα σκεπασμένα από τό χιόνι καί ἔτσι μπόρεσα νά δῶ κάτω καί νά καταλάβω ὅτι αὐτό πού ἔβλεπα ἦταν κτίσμα. Ξεχώρισα τό κτίσμα γιατί δέν εἶχε χιονίσει. Ὅταν χιονίζει στά Χάνια δέν βλέπει κανείς τίποτε καί μάλιστα ἡ μορφή τοῦ κτίσματος ίσως έχει σχέση με αυτό. Σκέφτηκα ότι τό κτίσμα πού φωτογράφιζα ἐπειδή ἦταν τόσο ίδιαίτερο καί ταυτόχρονα μᾶλλον ἀσήμαντο ἦταν ἴσως κάποιο ὑπόγειο προορισμένο γιά νά περιλάβει μεγάλα καζάνια μέ πετρέλαιο πού θά καίει συνέχεια γιά νά ζεσταίνει χώρους πού θά φτιαχτοῦν ἀπό πάνω ἀπό αὐτό, τούς ἀπαίσιους σίγουρα χώρους πού θά εἶναι ὅμως ζεστοί καί εὐρύχωροι ἔτσι, ὥστε νά χωρᾶνε μέσα τους δυστυχισμένες οἱκογένειες πού θά περνᾶνε τίς διακοπές τους ἐκεῖ στό πήλιο καί θά ἀποφεύγουν ἔτσι τήν καταστροφή τους ή θα διασκεδάζουν τήν κατάθλιψή τους. Σκέφτηκα ὅτι τό οἰκοδόμημα σέ ἐκείνη τήν περιοχή σίγουρα θά προοριζόταν νά γίνει ξενοδοχεῖο. Ἤ θά ἦταν κάποια ὑδατοδεξαμενή. Λίγη σημασία εἶχε ποιός ἦταν ὁ προορισμός γιά αὐτό τό οἰκοδόμημα. Ἦταν ἕνα σπίτι που τό εἶχα φτιάξει καί βρισκόταν ἤδη ἐκεῖ χωρίς να κουνήσω καθόλου τό χέρι μου. Τό μόνο πού ἔμενε ἦταν νά τό σχεδιάσω.

Ἄν καί Χριστούγεννα λοιπόν εἶδα τό κτίσμα ἐπειδή δέν εἶχε χιονίσει καί ἔμεινα χωρίς φωνή σκεφτόμουν κάτι πολύ ισχυρό καί ἐνῶ ὑπῆρχαν δίπλα μου τά παιδιά μου δέν ἤξερα τί νά πῶ. Τό φωτογράφισα καί δέν φωτογράφισα βέβαια τό κτίσμα ὅπως φωτογραφίζω τή θάλασσα ἤ κάτι ἄλλο πού ἁπλῶς κάτι μοῦ κινεῖ τό ἐνδιαφέρον. Φωτογράφισα τό κτίσμα πού μοῦ άνῆκε. Ἔβλεπα ὑλοποιημένο κάτι πού ἔπρεπε νά εἶχα κάνει παλιά, τελειωμένο καί μάλιστα ἤδη διαβρωμένο ἀπό τόν χρόνο. Τό γιαπί ἔμοιαζε μέ ἐρείπιο κτίσματος πού σχεδιάσα ἐγώ στό παρελθόν καί τό ἔβλεπα τώρα μπροστά μου, κάπως σάν νά ὀνειρευόμουν.

inhabited water reservoir

Ἄν ἄφηνα τήν ἐντύπωση αὐτή νά παρέλθει τότε θά ἔχανα αὐτό πού βρῆκα θά ἔχανα δηλαδή ἕνα εὔρημα καί ἐπίσης θά ἔχανα τό κτίσμα μου.

Ἡ εὔρεση δεξαμενῆς στήν περιοχή Χάνια τοῦ Πηλίου ἀποτελεῖ ἀφετηρία γιά τόν σχεδιασμό ἐγκατάστασης πού λαμβάνει ὑπ’ ὄψιν της τά διαφράγματα τῆς δεξαμενῆς καί ἐπιχειρεῖ νά κατασκευάσει ἀπό αὐτά βιώσιμους ὑπόγειους χώρους. Ἡ ὑπόγεια κατοικία εἶναι μοναχικός τόπος ἐγκατάστασης στό ἠλεκτρονικό δίκτυο, παρέχει ἕνα μοντέλο κατοίκησης στό ἐσωτερικό τοῦ δικτύου πού θυμίζει καταφύγιο στό δίκτυο ἀλλά καί φυλακή.
Finding a water reservoir in the area of Chania on Mount Pelion is the starting point for the design of an installation that takes into account the internal partitions of the reservoir and attempts to build livable underground spaces afer them. The underground dwelling is a solitary space of inhabiting the web, provides for a model of residing within it, that resembles a refuge in the web, but also a prison.